Ruim vier op de tien Nederlanders willen niet gevaccineerd worden met AstraZeneca
Vaccinatiebereidheid per saldo onveranderd
Sinds begin februari zijn er veel Nederlanders gevaccineerd. Nu geeft 16 procent aan gevaccineerd te zijn. In februari was dit nog 3 procent. Hierdoor zijn de vragen die alleen zijn gesteld aan ongevaccineerde Nederlanders lastig te vergelijken met die uit februari. De samenstelling van deze groep verandert namelijk nu er steeds meer mensen worden gevaccineerd: alleen mensen die zich willen laten vaccineren worden ook gevaccineerd.
Van alle Nederlanders heeft 16 procent zich al laten vaccineren, heeft 8 procent een afspraak, gaat 57 procent zich (waarschijnlijk) vaccineren en doet 14 procent dat (waarschijnlijk) niet. 5 procent weet nog niet wat ze van plan zijn te doen.
Jongeren tot 24 jaar en 50-plussers geven het vaakst aan zich te willen laten vaccineren. De leeftijdsgroep daartussenin is vaker van plan zich niet te laten vaccineren.
Een op de acht (ongevaccineerde) 60-plussers zegt zich niet te gaan laten vaccineren.
Bereidheid voor vaccinatie met AstraZeneca veel lager dan bij andere vaccins
We vroegen Nederlanders die nog niet zijn gevaccineerd of het hen uitmaakt met welk merk vaccin ze gevaccineerd worden. Voor de helft van hen maakt dit zeker uit (50%). Vier op de tien geven aan dat het ze niets uitmaakt (38%) en twaalf procent weet het nog niet.
Degenen die het iets uitmaakt en degenen die het nog niet weten, hebben we de volgende situatie voorgelegd voor elk van de in Nederland beschikbare vaccins (AstraZeneca, bioNtech/Pfizer, Moderna en Janssen):
Stel dat u wordt opgeroepen om gevaccineerd te worden met het volgende vaccin, zou u daarmee gevaccineerd willen worden?
Het vaccin van AstraZeneca is duidelijk het minst in trek. Slechts de helft van de Nederlanders zou met een vaccin van AstraZeneca gevaccineerd willen worden (49%). Nederlanders laten zich veel liever vaccineren met de vaccins van bioNtech/Pfizer, Moderna en Janssen.
Vier op de tien 60-plussers wil zich niet laten vaccineren met AstraZeneca
Het kabinet besloot vorige week het AstraZeneca-vaccin niet meer toe te dienen aan mensen onder de 60, na de ontdekking van een bijwerking. 60-plussers zouden er nog wel mee gevaccineerd kunnen worden, maar ook onder 60-plussers is de vaccinatiebereidheid voor AstraZeneca laag: maar 55 procent van de niet-gevaccineerde 60-plussers wil zich hiermee laten vaccineren, 42 procent van hen wil dit niet.
Gevraagd naar een toelichting laten veel mensen weten het vaccin van AstraZeneca niet te willen uit angst voor ernstige bijwerkingen.
Steun voor vaccinatiebeleid neemt af
Ruim de helft van de Nederlanders staat helemaal niet (19%) of maar in beperkte mate (35%) achter het huidige vaccinatiebeleid. Nog 41 procent van de Nederlanders staat achter het vaccinatiebeleid van het (demissionair) kabinet. In februari was dit nog de helft.
Als reden voor hun scepsis wijzen Nederlanders met name op de onduidelijkheid rondom de vaccins, bureaucratie en de gekozen volgorde van het vaccineren.
Meerderheid over merk vaccin: laat mensen zelf kiezen
Nederlanders begrijpen niet waarom het beleid zo rigide is, bijvoorbeeld bij het vaccineren met AstraZeneca. Of zoals deze vrouw het uitdrukt:
“Er moet meer duidelijkheid komen wanneer je aan de beurt bent en je moet zelf kunnen kiezen welke vaccin je wil. Plus een uitgebreide uitleg wat elk vaccin inhoudt en alle voor en nadelen ervan. Nu wordt het nog steeds gewoon door je strot geduwd alsof we er niks tegenin te brengen hebben.”
Een meerderheid van de Nederlanders (58%) is het met deze mevrouw eens dat mensen zelf moeten kunnen kiezen met welk vaccin ze zich laten vaccineren. Een vijfde is het hiermee oneens (21%).
Nederlanders lijken nog wel goede hoop te hebben over de vaccins in zijn algemeen: 60 procent verwacht dat we dankzij het vaccin binnenkort weer ons normale leven kunnen gaan leiden.
Tot slot is er weinig enthousiasme over de manier waarop het vaccineren in Nederland georganiseerd is en uitgevoerd wordt. Slechts 15 procent is positief over de manier van organiseren en uitvoeren (goed of uitstekend). Ruim de helft (55%) is minder tevreden en waardeert de uitvoering niet zo goed (31%) of slecht (23%).
Meer dan een kwart (28%) oordeelt neutraal, 3 procent weet het niet.
Verantwoording
Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 9 tot maandagochtend 12 april 2021.
Er werkten in totaal 2.023 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek.
Het grootste deel hiervan (1.848) is afkomstig uit het I&O Research Panel.
De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.
Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van 50 procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 2,2 procent.
Het volledige rapport
Peter Kanne
Senior onderzoeksadviseur
Milan Driessen
Onderzoeker