Veiligheidsmonitor opnieuw voor vier jaar gegund aan Ipsos I&O
Een toonaangevend landelijk instrument
De Veiligheidsmonitor is een toonaangevend instrument om veiligheidsbeleving te meten onder de Nederlandse bevolking. Hiervoor wordt een vragenlijst onder burgers uitgezet met diverse onderwerpen zoals slachtofferschap van traditionele èn online criminaliteit, veiligheidsgevoel, leefbaarheid van de woonbuurt, preventiegedrag en het functioneren van gemeentelijke handhavers. Het onderzoek wordt online uitgevoerd en bevat jaarlijks minimaal 65.000 waarnemingen. Ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te doen over de basisteams van de politie en de 70.000+ gemeenten.
Uitvoering in nauwe samenwerking met het CBS
De Veiligheidsmonitor wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ipsos I&O verzorgt de helft van het veldwerk van de landelijke meting en voert het veldwerk voor deelnemende gemeenten uit (in de laatste meting in 2023 waren dat er 130!). Ook adviseren wij gemeenten over steekproefomvang en lokale vragen, verzorgen wij maatwerkanalyses, en adviseren wij over de uitkomsten. Het CBS verzorgt de steekproeftrekking, voert de andere helft van het veldwerk van de landelijke meting uit, bewerkt de data en stelt hierover een landelijke publicatie samen.
Belangrijke bron van gegevens over trends in veiligheid
De Veiligheidsmonitor is een vaak geciteerde bron voor ontwikkelingen in veiligheid, en een vaak gevolgd voorbeeld in andere surveys. Het CBS publiceert geregeld over landelijke uitkomsten van de Veiligheidsmonitor. Bijvoorbeeld: uit de Veiligheidsmonitor 2023 bleek dat meer Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele criminaliteit, zoals diefstal en inbraak, vernielingen en geweld. Na een jarenlange daling is deze sinds 2021 weer toegenomen. Ook was er een toename van onveiligheidsgevoelens.
Figuur 1: slachtofferschap traditionele criminaliteit totaal vanaf 2012, personen 15 jaar en ouder.
* sinds 2017 wordt de Veiligheidsmonitor elke twee jaar uitgevoerd in plaats van jaarlijks.
Aandacht voor ontwikkelingen in veiligheidsthema’s
De Veiligheidsmonitor is altijd in ontwikkeling en speelt in op actuele veiligheidsthema’s. In de meest recente editie van de Veiligheidsmonitor (2023) was een vragenblok over controle door de politie toegevoegd. Personen die zelf, of van wie een of beide ouders in het buitenland geboren zijn, zeggen vaker dat ze gecontroleerd zijn door de politie dan personen met een Nederlandse herkomst. Daarbij vinden ze minder vaak dat de politie hen toen rustig, respectvol en correct heeft behandeld. Ook denken ze vaker dat hun afkomst, huidskleur of uiterlijk een reden was voor de controle.
Een veelzijdig instrument
De Veiligheidsmonitor is door de grootschaligheid van het onderzoek ook bruikbaar voor andersoortige onderzoeksvragen. Afgelopen vrijdag op Coming Out Day publiceerde het CBS over een schatting van het aantal LHBTQIA personen in Nederland.
Voorbereidingen editie 2025 van start
De opdracht voor de uitvoering van de Veiligheidsmonitor in 2025 en 2027 sluit goed aan bij onze ervaring met grootschalige dataverzameling tegen hoge kwaliteitseisen en onze inhoudelijke expertise op het gebied van veiligheid en lokaal veiligheidsbeleid. De voorbereidingen van de komende meting worden binnenkort opgestart. Gemeenten kunnen zich rond 1 december 2024 weer aanmelden voor deelname. Het veldwerk vindt direct na de zomer van 2025 plaats. De resultaten zijn rond 1 maart 2026 bekend.
Meer informatie over de Veiligheidsmonitor.
Uitkomsten van de Veiligheidsmonitor 2023.
Frank ten Doeschot
Onderzoeksadviseur
Gerben Huijgen
Algemeen directeur