PFAS bron van zorg, vooral in regio Dordrecht

Klik hier voor het volledige rapport.

Vooral in regio Dordrecht zorgen om gezondheidsrisico’s

Inwoners van de regio Dordrecht maken zich vaker zorgen om gezondheidsrisico’s in de leefomgeving dan in de rest van Nederland. Hier maakt een kwart (23%) zich veel zorgen, terwijl dit in de rest van Nederland 7 procent is.

Figuur 1 – In hoeverre maakt u zich zorgen over mogelijke gezondheidsrisico’s in uw leefomgeving?

Waar de grootste zorg in Nederland als geheel uitgaat naar fijnstof als gezondheidsrisico, staat in de regio Dordrecht PFAS op nummer 1. Twee derde (63%) van de inwoners daar denkt dat er veel of enig gezondheidsrisico door PFAS is. In de rest van Nederland (exclusief regio Dordrecht) is dit een vijfde (21%). Fijnstof staat in de regio Dordrecht op plek 2, ruim de helft (53%) vindt dit een gezondheidsrisico.

Betekenis PFAS vrij breed bekend, inwoners Dordrecht vaker goed op de hoogte

Bijna twee derde (63%) van de Nederlanders heeft wel eens van PFAS gehoord en weet ongeveer wat het zijn. Inwoners uit de regio Dordrecht (25%) geven vaker dan andere Nederlanders (11%) aan dat hun kennis over de betekenis van PFAS (zeer) goed is. PFAS kunnen vanwege hun eigenschappen in verschillende soorten producten worden gebruikt. De meest bekende toepassing in producten is de antiaanbaklaag van pannen; 85 procent van de Nederlanders was ervan op de hoogte dat hier PFAS in kunnen voorkomen. Van beschermspray voor schoenen, regenkleding en blusmiddelen is dat bij de helft bekend. Toepassing in pizzadozen is het minst bekend.

PFAS hebben tal van kenmerken. Dat PFAS het risico op sommige soorten kanker kunnen verhogen is bij ruim acht op de tien bekend (82%). Dat PFAS zich kunnen verspreiden via de lucht is relatief onbekend. Een op de drie denkt dat dit waar is, maar een even groot deel denkt dat het niet waar is of weet het niet.

Inwoners regio Dordrecht treffen vaker maatregelen

Een kwart (24%) van de Nederlanders treft maatregelen waarvan ze denken dat deze de blootstelling aan PFAS verminderen. Onder inwoners van de regio Dordrecht is dit een op de drie (34%). De meest getroffen maatregel om blootstelling aan PFAS te verminderen is het minder aanschaffen van spullen waar PFAS in zitten. Dit is de enige maatregel die door Nederlanders (gemiddeld) vaker getroffen wordt dan door inwoners van de regio Dordrecht.

Inwoners van de regio Dordrecht treffen vaker en meer verschillende maatregelen; zes op de tien (59%) eten geen of minder eieren van hobbykippen (in de rest van Nederland is dit 26%). Ook gaat men vaker niet meer zwemmen in natuurplassen (58% versus 19%) en eet men vaker geen groenten/fruit meer uit moestuinen (49% versus 14%). Een op de vijf (18%) drinkt geen kraanwater meer. In de rest van Nederland is dit percentage 7 procent.

De helft van de mensen die geen maatregelen treffen zegt dit niet te doen omdat men niet weet welke maatregelen men zou kunnen treffen. Er is hierin geen verschil tussen de regio Dordrecht en de rest van Nederland. Bijna de helft (47%) van de Nederlanders geeft aan er niet zo mee bezig te zijn en daarom geen maatregelen te treffen, in de regio Dordrecht is dit aandeel kleiner (31%).

Opruimen vervuiling gezamenlijke verantwoordelijkheid

Volgens acht op de tien Nederlanders is de PFAS producerende of verwerkende fabriek verantwoordelijk voor het opruimen van vervuiling. De helft vindt dit een taak van de overheid. Veel mensen zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van meerdere partijen.

Meer maatregelen nodig

Een grote meerderheid van de Nederlanders (negen op de tien) vindt dat er maatregelen nodig zijn om vervuiling door PFAS tegen te gaan. Ongeveer zes op de tien Nederlanders zijn voor maatregelen zoals strengere regels voor productie, ontwikkeling van alternatieven, betere controles van water en betere controles van bedrijven. Sluiting van Chemours wordt door bijna vier op de tien (37%) inwoners van de regio Dordrecht, en door een kwart (23%) van de Nederlanders genoemd. Voor Nederlanders (exclusief regio Dordrecht) is het daarmee de minst vaak gekozen maatregel. In de regio Dordrecht is men vaker voor deze maatregel, maar nog vaker is men voor een algemeen verbod op PFAS (46%). Vier op de tien (41%) Nederlanders willen extra voorlichting over PFAS aan consumenten. In de regio Dordrecht wordt deze optie minder vaak genoemd (30%), vermoedelijk omdat men beter op de hoogte is. Hogere kosten verbinden aan het gebruik van PFAS kan op relatief weinig steun rekenen.

Figuur 2 – Welke maatregelen zijn er volgens u nodig om vervuiling door PFAS tegen te gaan? (meerdere antwoorden mogelijk)

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Algemeen Dagblad. Het onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre Nederlanders op de hoogte zijn van PFAS in hun leefomgeving en in hoeverre zij dit als risico voor hun gezondheid beschouwen. De focus ligt hierbij op Nederland als geheel, en op eventuele verschillen tussen de regio Dordrecht (de gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht, Molenlanden en Gorinchem) en de rest van Nederland.

Het onderzoek is uitgevoerd in het I&O Research Panel. Een aselecte bruto steekproef van 3.000 panelleden van 18 jaar en ouder, plus alle 685 panelleden uit de regio Dordrecht ontvingen een uitnodigingsmail om in de periode van 18 juli t/m 28 juli 2024 een online vragenlijst in te vullen. In totaal vulden 1.645 Nederlanders (landelijk representatief) en 504 panelleden uit de regio Dordrecht de vragenlijst in. De resultaten zijn gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio en stemgedrag tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2023, en zijn daarmee representatief voor deze kenmerken.