Onderhandelingspunten bij de formatie van een VVD-PvdA kabinet
De bezorgdheid over de uitkomsten van de formatie onderhandelingen is groter bij de PvdA-achterban dan bij de VVD-achterban. Bijna de helft van de PvdA-kiezers maakt zich zorgen over teveel concessies, dit aantal is een derde bij de VVD-kiezers.
Vier van de tien PvdA-kiezers vindt het wenselijk dat alsnog een centrum-links kabinet tot stand komt. Drie van de tien PvdA kiezers vindt dit niet wenselijk.
Slechts een op de zes VVD-kiezers ziet nog heil in de vorming van een rechts minderheidskabinet (VVD en CDA, met gedoogsteun van andere partijen). Zes van de tien VVD-kiezers vindt een rechts minderheidskabinet niet wenselijk.
Bij VVD-kiezers is er één onderwerp waarbij een meerderheid vindt dat de eigen partij hier niet over mag onderhandelen; zes van de tien vindt dat de VVD zich moet houden aan het standpunt dat de hypotheekrente aftrek voor bestaande gevallen gehandhaafd blijft.
De meest heikele onderhandelingspunten voor de PvdA zijn het ontslagrecht en het recht op WW. De helft van de PvdA-kiezers wil dat de eigen partij niet gaat onderhandelen over de standpunten dat het ontslagrecht niet verder wordt versoepeld en dat het recht op WW niet wordt beperkt.
Er zijn vier onderwerpen waarbij het voor zowel de VVD als de PvdA lastig zal zijn concessies te presenteren zonder een groot deel van de eigen achterban teleur te stellen: inkomensafhankelijkheid van de zorgpremie, vormgeving van het ontslagrecht, de hypotheekrente aftrek bij bestaande gevallen en het recht op WW.
Onderzoeksverantwoording
I&O Research heeft in juli en augustus 2012 een grootschalig online verkiezingsonderzoek uitgevoerd onder ruim 7.316 respondenten. Het aantal mensen dat aan de 2e peiling heeft deelgenomen, bedraagt 4.729. Het onderzoek biedt inzicht actuele standpunten van kiezers en stemvoorkeuren. In de vragenlijst komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- standpunten van kiezers over 18 verkiezingsissues. De issues zijn representatief voor vrijwel alle verkiezingsthema´s en komen in de meeste verkiezingsprogramma´s terug;
- belangrijke problemen in Nederland. Een lijst van 11 problemen waaruit de respondenten er maximaal 3 belangrijkste konden selecteren;
- coalitievoorkeuren. De wenselijkheid van de zes meest kansrijke en reële coalities;
- stemgedrag 2010 en stemvoorkeur 2012;
- achtergrondkenmerken. Leeftijd, geslacht, postcode, etniciteit, inkomensklasse, opleidingsniveau, religie, hoofdbezigheid.
Het onderzoek is uitgevoerd onder een steekproef van ruim 26.000 respondenten. Het betreft hier geen panelonderzoek, maar een steekproefkader dat is gevormd uit eerdere onderzoeken van I&O Research, met name het Koopstromenonderzoek Randstad 2011 (www.kso2012.nl) en het onderzoek Veiligheidsmonitor (www.veiligheidsmonitor.nl).
Beide grootschalige onderzoeken zijn uitgevoerd op basis van aselecte personen- en huishoudensteekproeven, algemeen erkend als het beste steekproefkader dat beschikbaar is. De respondenten hebben geen financiële vergoedingen gehad voor deelname aan de oorspronkelijke onderzoeken. Ook voor deelname aan dit onderzoek is door de respondenten belangeloos deelgenomen. De onderzoeksresultaten zijn na herweging op leeftijd, geslacht en opleiding representatief voor alle Nederlandse kiesgerechtigden (18 jaar en ouder). Het veldwerk voor het Verkiezingsonderzoek is gestart uitgevoerd in oktober 2012.