Meer zorgen Nederlanders over eigen online veiligheid
Dit blijkt uit het jaarlijkse Cybersecurity onderzoek Veilig Online 2021 dat I&O Research uitvoerde in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het onderzoek werd gepresenteerd tijdens de Alert Online Kick-Off van de Cybersecuritymaand op 4 oktober.
Zes op tien Nederlanders maken zich enige zorgen over de eigen online veiligheid in hun thuissituatie. Dit is hoger dan in 2020 (46%). Het aandeel dat zich (zeer) veel zorgen maakt stijgt van zes naar negen procent.
Twaalf procent geeft aan dat hun zorgen zijn toegenomen sinds de coronacrisis. Men maakt zich vooral zorgen over criminelen die hun gegevens willen stelen.
Nederlanders geven vaker onvoldoende voor eigen omgang met online risico’s
Gemiddeld geven Nederlanders zichzelf een rapportcijfer van een 6,6 als het gaat om hoe zij omgaan met online risico’s. In 2020 was dit nog gemiddeld een 7,0. Het aandeel dat zichzelf een onvoldoende geeft (15%), is hoger dan in 2020 (9%).
Veel Nederlanders ervaren nog barrières als het gaat om veilig online gedrag
Een groot deel van de Nederlanders neemt maatregelen om veilig online te kunnen zijn. Zo is driekwart alert op pogingen tot phishing. Toch wordt veilig online gedrag ook belemmerd door een aantal zaken. Kosten spelen een rol; de helft van de Nederlanders (52%) zegt niet te willen betalen voor een dienst als een wachtwoordmanager en 31 procent vindt beveiligingssoftware en virusscanners te duur. Daarnaast ervaart een behoorlijk deel van de Nederlanders extra veiligheidsmaatregelen als ‘lastig’: de helft vindt het te veel gedoe om op alle apparaten en accounts een ander wachtwoord te hebben (48%). Verder heeft niet iedereen voldoende kennis en vaardigheden om de eigen online veiligheid te verbeteren. Zo zegt ruim een derde van de Nederlanders (37%) dat ze instructies om zichzelf te beschermen tegen digitale/online risico’s vaak ingewikkeld vinden.
Een op drie Nederlanders maakte phishing mee
Een derde (33%) van de Nederlandse volwassenen heeft zelf ooit weleens te maken gehad met phishing. Daarna is malware de meest voorkomende vorm van cybercriminaliteit, 17 procent maakte dat zelf mee. In 2020 werden phishing en malware ook het vaakst genoemd.
Pogingen tot phishing blijken nog vaak voor te komen. Twee op de drie Nederlanders ontvingen de afgelopen 12 maanden één of meer phishing e-mails op hun privémail. En ook 28 procent van de 11-15 jarigen zegt wel eens een phishingbericht[1] te hebben ontvangen.
Een kwart van de werkenden ontving in de afgelopen 12 maanden ook een of meer phishingmails op het werk.
[1] De formulering was hier: “Dat iemand een nepbericht stuurt (bijvoorbeeld per email) en je vraagt om via een link persoonlijke gegevens te geven en zo jouw gegevens steelt”
Lang niet iedereen maakt melding van cybercrime
Zeven op de tien Nederlanders die te maken hadden met cybercrime in hun thuissituatie, deden daarvan geen melding. Nederlanders jonger dan 40 maken (nog) minder vaak melding dan oudere Nederlanders. Er is geen aantoonbaar verband tussen het type incident en of men melding of aangifte doet. Als men wel melding doet, dan gebeurt dit meestal bij de fraudehelpdesk en veel minder vaak bij bijvoorbeeld de politie.
Onderzoeksverantwoording
Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, directie Digitale Economie, wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar de beleving van de digitale veiligheid in Nederland. Dit onderzoek vindt plaats in het kader van de cybersecuritymaand in oktober.
De dataverzameling voor de editie van 2021 vond plaats in het I&O Research Panel tussen 7 juli en 19 juli 2021. In totaal vulden 1.038 Nederlanders van 16 jaar en ouder de vragenlijst in (respons 52%). De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, regio en opleidingsniveau. Daarmee zijn de resultaten representatief voor deze kenmerken.
Naast het onderzoek onder 16-plussers voerden we ook deelonderzoeken uit onder Nederlandse jongeren tussen 11 en 15 jaar, werkenden in het bedrijfsleven en ambtenaren (overheid en semi-overheid).
Volledige rapport
Lees voor alle uitkomsten de volledige rapportages:
Hoofdrapport (Nederlanders 16+ en jongeren)
Bedrijfsleven
Ambtenaren
Kijk voor meer informatie over de cybersecuritymaand ook op https://veiliginternetten.nl/alertonline/
Melle Conradie
Senior onderzoeker