Meer inzicht in voorkomen problematisch gokgedrag onder jongeren
Acht op tien denken gokgedrag onder controle te hebben
Ruim acht op de tien (84%) jongeren denken hun gokgedrag onder controle te hebben. Driekwart denkt dat ze problemen bij gokken bij zichzelf kunnen herkennen of kunnen signaleren dat deze problemen erger worden.
Een op acht jongeren (12%) denkt niet in staat te zijn gokproblemen bij zichzelf te herkennen. Daarnaast acht een op de zes (17%) de kans groot dat ze (meer) problemen krijgen bij gokken.
Helft van plan iets te doen om gokproblemen te voorkomen of te beperken
We legden aan deze jongvolwassenen een lijst met negen acties voor die kunnen helpen bij het voorkomen van gokproblemen of deze problemen beperken en vroegen of ze dit de komende tijd gaan doen. Ongeveer de helft (49%) is van plan de komende tijd minimaal één van deze acties te ondernemen. Jongeren nemen zich met name voor om met zichzelf afspraken te maken en zich daaraan te houden (36%).
Kwart bang voor negatief oordeel omgeving
Hoe reageert de sociale omgeving als jongeren met hun gokproblemen aan de slag zouden gaan? Bijna de helft verwacht geen negatieve reacties wanneer ze informatie (45%) of hulp (48%) zoeken voor hun gokgedrag. Een kwart denkt juist dat hun sociale omgeving negatief over hen gaat denken als ze informatie zoeken over hun gokgedrag. Twee op de tien denken dat dit het geval is als ze hulp gaan zoeken voor hun gokgedrag.
Probleemherkenning belangrijke stimulans om iets aan gokproblemen te doen
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom jongeren bezig gaan met het voorkomen of beperken van hun gokproblemen. Als jongeren gokproblemen beter bij zichzelf herkennen, zullen ze eerder afspraken maken over hun gokgedrag. Wanneer jongeren hun eigen gokproblemen herkennen, motiveert dit hen ook om te stoppen met gokken zonder de hulp van Cruks.1 Dit is een register waar mensen een gokstop voor minimaal zes maanden kunnen aanvragen, zodat ze niet meer kunnen gokken.
Als jongvolwassenen zich realiseren dat het gokken voor hen problematisch wordt, zijn ze eerder geneigd om afspraken met zichzelf te maken over hun gokgedrag.
1 Cruks staat voor Centraal Register Uitsluiting Kansspelen. Dit is een register waar je een gokstop voor minimaal zes maanden kunt aanvragen, zodat alle casino’s, gokhallen en goksites met een Nederlandse vergunning je niet meer toelaten. Zie voor meer informatie: https://cruksregister.nl/
Overheid, aanbieders en verslavingszorg: geef informatie over risicovol gokgedrag
We vroegen jongeren ook wie volgens hen informatie zou moeten geven over (de signalen van) risicovol gokgedrag en wat je hiertegen kunt doen. Driekwart vindt dat hierin een taak is weggelegd voor de Nederlandse overheid (75%), aanbieders van kansspelen (75%) en verslavingszorg (74%). Ruim de helft (58%) vindt dat dit de taak is van scholen.
De jongvolwassenen die meededen aan dit onderzoek verschilden in de ernst van hun gokgedrag. De helft bestond (54%) uit niet-problematische gokkers. Bijna een kwart (23%) is een laag-risicogokker, negen procent valt onder de gematigd-risicogokkers. Veertien procent valt onder de hoog-risicogokkers. Deze indeling hebben we gemaakt op basis van de Problem Gambling Severity Index (PGSI). Zie de onderzoeksverantwoording voor meer uitleg.
PGSI
De Problem Gambling Severity Index (PGSI) is een gestandaardiseerde vragenlijst die gebruikt is om risicovol gokgedrag te meten.2 De index geeft de mate van problematisch gokken aan, lopend van ‘niet-problematische gokker’ tot ‘hoogrisico-of probleemgokker’. De PGSI bestaat uit negen vragen, waarvan de antwoorden worden gescoord op een schaal van 0 (nooit) tot 3 (altijd). Door deze punten bij elkaar op te tellen, ontstaat een totaalscore van 0 tot 27. Op basis van deze somscore valt iemand in een van de volgende categorieën: niet-problematische gokker (score 0), laag-risicogokker (score 1 of 2), gematigd-risicogokker (score 3 tot en met 7) of hoog-risico- of probleemgokker (score 8 of hoger).
2 Zie Ferris, J., & Wynne, H. (2001). Canadian Problem Gambling Index (CPGI). Canadian Consortium for Gambling Research; Loket Kansspel. (2023). CPGI: Canadian Problem Gambling Index. Geraadpleegd 26 oktober 2023, via https://www.loketkansspel.nl/pgsi-cpgi-test-result.html
Link
Download hier het rapport.
Voor de Kamerbrief verwijzen wij naar Tweedekamer.nl.
Onderzoeksverantwoording
Dit onderzoek voerde I&O Research uit in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Van 22 september tot en met 2 oktober 2023 is de vragenlijst uitgezet in verschillende onderzoekspanels.
De doelgroep van dit onderzoek bestond uit jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar die het afgelopen jaar hebben meegedaan aan verschillende vormen van gokken, met uitzondering van jongeren die alleen meededen aan loterijen. In totaal hebben 354 jongvolwassenen de vragenlijst ingevuld. Hiervan zijn 124 jongeren afkomstig uit het I&O Research Panel, 60 uit het Norstat-panel en 170 jongeren namen deel via PanelClix. Het is niet met zekerheid te zeggen dat de resultaten representatief zijn voor alle jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar in Nederland die meedoen aan kansspelen. Er zijn namelijk geen (actuele) populatiecijfers bekend over de samenstelling van deze groep. Wel is gestreefd naar zo veel mogelijk diversiteit van de respondenten in termen van geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Ook zijn deze factoren als controlevariabelen meegenomen in de regressieanalyses.
Het CASI-model diende als basis voor de vragenlijst. Dit model gaat uit van negen mogelijke gedragsbepalers (onbewuste associaties en automatische reacties, kennis/risicoperceptie, kunnen, houding, zelfbeeld, emoties, weerstand, sociale en fysieke omgeving). Het doel van dit onderzoek is om na te gaan welke gedragsbepalers de sterkste invloed hebben op het gewenste gedrag. In dit onderzoek ‘de intentie om maatregelen nemen om gokproblemen te voorkomen of te beperken’. We onderzochten niet alleen de sterkte, maar ook of de gedragsbepalers een negatieve of positieve invloed hebben op het gewenste gedrag. Naast deze gedragsbepalers hebben we vragen gesteld over het huidige gokgedrag en acties om gokproblemen te voorkomen en over de informatievoorziening over gokgedrag.
Laurens Klein Kranenburg
Senior onderzoeker
Gwendolyn van Straaten
Onderzoeker