Mannen willen ingrijpen bij ongepast gedrag naar vrouwen, maar zwijgen toch

Twijfel weerhoudt mannen van ingrijpen

Zes op de tien mannen (60%) vinden dat zij er iets van moeten zeggen als een man in hun sociale kring ongepaste seksueel getint gedrag vertoont. Drie tot vier mannen twijfelen weleens wat ze moeten zeggen (39%), vinden het lastig om iets te zeggen (31%) en/of weten niet goed wat ze moeten zeggen (26%).

Figuur: ‘Als een man in mijn sociale kring ongepaste seksueel getinte opmerkingen of gebaren maakt naar of over een vrouw…’(n=924)

Van de mannen die weleens hebben meegemaakt dat een man uit hun sociale kring een ongepaste seksueel getinte opmerking of gebaar maakte richting een vrouw, wilden ruim zes op de tien (63%) hier eigenlijk iets van zeggen, maar deden dit uiteindelijk niet.

De voornaamste reden om te zwijgen is twijfel: de helft (51%) wist niet of het gedrag ‘erg genoeg’ was om er wat van te zeggen. Daarnaast wist ruim een derde (37%) niet goed wat ze konden zeggen. Drie op de tien mannen (30%) wilden de sfeer in de groep niet verpesten.

Groepssteun van belang voor aanspreken

De helft van de mannen (48%) zou eerder iets zeggen tegen vrienden die ongepaste opmerkingen of gebaren maken richting vrouwen, als anderen in de groep hen daarin bijvallen. Een kwart (25%) geeft aan dat niemand anders in hun omgeving er wat van zegt als dit gebeurt.

Mannen vinden het over het algemeen makkelijker om een vriend aan te spreken dan een onbekende of collega. Bij vrienden zegt 37 procent er meestal iets van, bij collega’s 35 procent en bij sportmaatjes slechts 28 procent.

Gedrag te snel grensoverschrijdend genoemd

De helft van de mannen (49%) vindt dat gedrag tegenwoordig te snel seksueel grensoverschrijdend wordt genoemd. Tegelijkertijd erkennen zes op de tien mannen (60%) seksueel grensoverschrijdend gedrag als een groot probleem in Nederland.

Door het nieuwe bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag weet 44 procent van de mannen vaak niet meer wat nog wel en niet kan. Een kwart (25%) twijfelt weleens of het gedrag van mannen uit de eigen omgeving te ver gaat. Ongeveer één op de acht (13%) twijfelt over het eigen gedrag.

Media-aandacht zet aan tot denken, niet tot handelen

De ernstige gebeurtenissen van de afgelopen periode rondom de veiligheid van vrouwen hebben mannen aan het denken gezet. Vier op de tien mannen (39%) geven aan dat zij seksueel grensoverschrijdend gedrag hierdoor een groter probleem zijn gaan vinden.

Ongeveer de helft is vaker gaan nadenken over het eigen gedrag (46% tot 49%) en dat van anderen (42% tot 43%). Dit leidt echter niet tot meer actie: minder dan één op de tien mannen (7%) heeft sinds deze gebeurtenissen vaker andere mannen aangesproken op hun gedrag.

Mannen zien geen seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen vrouwen uit eigen omgeving

Eén op de vijf mannen (20%) denkt dat vrouwen uit hun directe omgeving – zoals hun zus, moeder of vriendin – weleens te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit terwijl de helft (50%) aangeeft dat vrienden weleens op een seksueel grensoverschrijdende manier over vrouwen praten.

Het gedrag wordt het meest waargenomen tijdens het uitgaan (41%) en op het werk (28%). Een derde van de mannen (34%) praat nooit met anderen over seksueel grensoverschrijdende situaties die zij waarnemen.

Mannen willen elkaar vaker aanspreken

Zeven op de tien mannen (70%) vinden dat mannen elkaar vaker moeten aanspreken op ongepaste seksueel getinte opmerkingen of gebaren naar vrouwen. De meeste mannen (72% tot 78%) geven aan dat ze het zelf geen probleem vinden om aangesproken te worden op hun gedrag.

Toch geeft slechts een kwart (24%) aan dat andere mannen in hun sociale kring positief reageren wanneer zij worden aangesproken. Dit verschil tussen eigen bereidheid en verwachte reactie van anderen vormt een belangrijke drempel.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek is uitgevoerd door Ipsos I&O in opdracht van het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. De enquête is uitgezet in het I&O Research Panel onder Nederlandse mannen van 18 jaar en ouder.

Het veldwerk vond plaats van 15 tot en met 21 september 2025. In totaal vulden 924 mannen de vragenlijst volledig in. De resultaten zijn gewogen op leeftijd, opleidingsniveau, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen. Hiermee zijn de uitkomsten representatief voor alle mannen van 18 jaar en ouder in Nederland wat betreft deze kenmerken.