Lichthinder voor het voetlicht
Eind oktober is weer de jaarlijkse Nacht van de Nacht. Tijdens de Nacht van de Nacht worden op honderden plaatsen in Nederland activiteiten georganiseerd die de schoonheid van echte duisternis benadrukken. Het wordt georganiseerd door natuur- en milieufederaties.
De Nacht van de Nacht wil mensen bewust maken van lichthinder en van de mogelijkheden om deze vorm van vervuiling terug te dringen. Nederland kent maar weinig echt donkere plekken. Sterker nog; Nederland behoort tot de landen met de meeste lichtvervuiling. Het doel van de Nacht van de Nacht is dit onderwerp breed onder de aandacht te brengen.
Mede in dit kader zijn negen Twentse gemeenten in 2010 gestart met het project ‘Donker waar mogelijk, licht waar nodig’. In dit project heeft de gemeente Rijssen-Holten I&O Research gevraagd om de beleving van lichthinder en donkerte onder burgers in kaart te brengen. Omdat er nog weinig onderzoek op dit terrein was verricht, ontwikkelden wij samen met de gemeente, het bureau Licht en Donker Advies en lokale milieuorganisaties een vragenlijst. Deze ging o.a. in op de kennis en het belang van lichthinder en donkerte en wat concrete overlastlocaties zijn. Daarbij was er ook aandacht voor situaties waar juist te weinig licht is en het daardoor sociaal en/of verkeersonveilig kan zijn. De vragenlijst is prima bruikbaar voor gemeenten en instanties die met een (nul)meting van lichthinder aan de slag willen.
De vragenlijst is voorgelegd aan het digitale burgerpanel van Rijssen-Holten. Met de kennis van het begrip lichthinder zit het best goed. In Rijssen-Holten is de bekendheid 70 procent. Veel burgers vinden een donkere nacht belangrijk, vooral als ze woonachtig zijn in het buitengebied. Maar liefst de helft van de inwoners heeft wel eens te maken met lichthinder. Deze wordt vooral veroorzaakt door buitenverlichting en reclameverlichting van bedrijven en openbare verlichting (straatlantaarns). Er is veel draagvlak voor maatregelen. Bijna iedereen vindt dat reclameverlichting na elf uur ’s avonds wel uit kan. En ook het dimmen van openbare verlichting – als er geen gebruikers zijn – kan op veel bijval rekenen. Burgers zijn klaar voor donkere nachten en dat best mag langer dan één nachtje zijn. Voor Rijssen-Holten is dat een goed uitgangspunt om hierover in gesprek te gaan met het lokale bedrijfsleven en serieus te kijken naar nieuwe technieken voor de openbare verlichting.
Frank ten Doeschot
Onderzoeksadviseur