Landelijk Reizigersonderzoek 2024: meer auto, minder fiets en ov

Klik hier voor het volledige rapport.

In het najaar van 2024 voerden Ipsos I&O en Goudappel – voor de zesde keer – het Landelijk Reizigersonderzoek uit, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dit landelijk representatieve onderzoek is gebaseerd op het woon-werkverkeer van ruim 12.000 volwassenen.

Meer autokilometers, minder OV en fiets

Ten opzichte van 2023 reisden meer werkenden in 2024 met de auto, het OV en de fiets naar het werk. Het gemiddeld aantal ritten per week per persoon nam af, net als de gemiddelde woon-werkafstand. Door de grotere toename van het aantal forenzen en de kleinere afname van het aantal ritten per persoon onder automobilisten ten opzichte van de OV-gebruikers en fietsers, is een toename van het totaal aantal autokilometers zichtbaar in 2024 ten opzichte van 2023 (zie Tabel 1).

Tabel 1 – Verandering reisgedrag woon-werk 2024 t.o.v. 2023

Gemak en reistijd lokken forenzen de auto in

Gemak en reistijd blijven door de jaren heen doorslaggevend in de keuze voor auto, OV of fiets voor de woon-werkreis. Het hebben van een auto van de zaak, gratis kunnen parkeren bij het werk en het ontbreken van een goed alternatief zijn doorslaggevend om met de auto te gaan. Betaald parkeren bij het werk, file en geen goede parkeergelegenheid bij het werk weerhouden forenzen er juist van om de auto te pakken.

Voor het OV zijn een goede verbinding, de nabijheid van een station en een vergoeding vanuit de werkgever doorslaggevend. Het ontbreken van een goede verbinding, veelvuldig overstappen en een onbetrouwbare reistijd weerhouden forenzen ervan om met de trein te reizen. Een goede fietsenstalling, een vergoeding vanuit de werkgever en een werkgever die fietsen stimuleert motiveren forenzen om te gaan fietsen. Forenzen worden weerhouden om de fiets te pakken vanwege de afstand, weersomstandigheden en een onveilige of slechte fietsroute.

Thuiswerken niet meer weg te denken

Daarnaast zien we dat het werken vanuit huis een stabiele factor is geworden. Bijna de helft van alle werkenden werkt tenminste één dag per week thuis. Van deze werknemers werkt bijna de helft op vaste dagen thuis. Drie op de tien werknemers zijn flexibel in wanneer zij vanuit huis werken.

Toename gebruik deelmobiliteit

Elk jaar neemt het aandeel Nederlanders dat gebruik maakt van deelmobiliteit zoals een deelauto, deelfiets of deelscooter iets toe. De afgelopen drie jaar maakten twee op de tien Nederlanders hiervan gebruik. Van de Nederlanders die nu geen gebruik maken van een deelauto, denkt meer dan zes op de tien hier ook in de toekomst geen gebruik van te gaan maken. Het hebben van een eigen auto blijft hiervoor de belangrijkste reden. Als men de auto minder nodig heeft en de aanschaf van een nieuwe eigen auto te duur wordt overwegen zij om in de toekomst een deelauto te gebruiken. Voor de andere vormen van deelmobiliteit speelt het ‘nog nooit nodig hebben gehad’ een belangrijke rol in het ‘niet-gebruik’.

Kwart werkenden mijdt spits

Voor het eerst is dit jaar gevraagd naar het gedrag van Nederlanders als het gaat om spitsmijden. Vier op de tien werkenden hebben de mogelijkheid om buiten de spits te reizen, hiervan doet zeven op de tien dit ook daadwerkelijk. Dat is ongeveer een kwart van de werkende Nederlanders. Redenen om de spits te mijden liggen voor de hand; vooral om sneller op de bestemming te zijn.

Drie op de tien werkenden met de mogelijkheid om buiten de spits te reizen, overwegen de spits vaker te mijden als daar een financiële prikkel tegenover zou staan. Twee op de tien mijden de spits vaker als vergaderingen minder aan de randen van de werkdag worden gepland.

Onderzoeksverantwoording

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voerde Ipsos I&O, net als in 2023, samen met Goudappel het Landelijk Reizigersonderzoek uit. De dataverzameling van het onderzoek liep in het najaar van 2024. De meeste respondenten komen uit het I&O Research Panel en Ipsos iSay, de respons is aangevuld via PanelInzicht.

In totaal namen 12.080 Nederlanders deel aan het Landelijk Reizigersonderzoek. De resultaten zijn door middel van een weging representatief voor de Nederlandse volwassen bevolking naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, stedelijkheidsgraad woonlocatie, landsdeel en sector (SBI).