Kiezers solidair met zuidelijke landen, maar niet tegen elke prijs

Een ruime meerderheid van de Nederlanders wil solidair zijn met de zuidelijke EU-lidstaten. Men vindt dat er extra geld naar deze landen moet. Maar dan in de vorm van leningen. Voor het Europese herstelfonds van de Europese Commissie is dan ook weinig steun.
12 juni 2020 | Peter Kanne

Zeven op de tien kiezers zijn het eens met de stelling “De lidstaten van de Europese Unie moeten solidair zijn met elkaar”, maar ook: “Lidstaten van de Europese Unie die geld ontvangen van de EU zouden dat volledig terug moeten betalen” (72% mee eens).
De helft vindt dat er “extra geld moet naar de Europese lidstaten die hard geraakt zijn door de coronacrisis”. Kiezers lijken dus solidair met de zuidelijke landen, maar het moet Nederland niet te veel geld gaan kosten.

Twee op drie kiezers realiseren zich dat “als het economisch slecht gaat met Italië en Spanje dat ook een negatief effect heeft op de Nederlandse economie”. Maar met de stelling “Een forse investering in zuidelijke landen verdient zichzelf terug, aangezien Nederland economisch sterk van de Europese Unie profiteert” is slechts 29 procent het eens.

Meerderheid tegen voorstel Europese herstelfonds

Drie op tien kiezers staan achter het Europese herstelfonds, zoals de Europese Commissie het voorstelt, 61 procent staat hier niet achter. Alleen bij kiezers van D66, GroenLinks en PvdA is een (nipte) meerderheid hier voor, PvdD-kiezers houden elkaar in evenwicht. Kiezers van alle andere partijen zijn eerder tegen dan voor, van de FvD-kiezers is bijna iedereen (97%) tegen.

Tekst loopt door onder figuur.

Figuur 1: In welke mate staat u achter het Europese herstelfonds, zoals de Europese Commissie het nu voorstelt? (Naar voorgenomen stemgedrag TK op dit moment)

Mensen lichten de weerstand tegen dit voorstel toe met argumenten als: wel leningen geven, maar geen schenkingen, wij hebben onze financiën op orde, daar hebben we flink voor moeten bezuinigen. De zuidelijke landen deden dat niet, dat moeten we nu niet financieren. Onderstaand citaat illustreert dit goed:

“Als je dit gaat invoeren blijven sommige landen niks doen en maar profiteren van onze belastinggeld. Wij werken tot 67 jaar en in de toekomst nog langer, en zij stoppen al voor dat ze 60 jaar zijn. Wij betalen nu al veel te veel aan de EU. Engeland is er niet voor niets uitgestapt, en er volgen in de toekomst nog meer landen.”

Driekwart voor voorstel Nederland en andere 3 landen

Het voorstel van Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden (hoewel minder concreet, vanwege het ontbreken van een bedrag) kan wel rekenen op steun van de Nederlanders. Driekwart staat achter het voorstel van de vier landen, maar veel zal afhangen van de precieze invulling.

Opvallend is dat de steun onder kiezers van D66, GroenLinks en PvdA voor dit voorstel iets hoger is dan bij het Commissievoorstel. Als ze een keuze moeten maken, kiezen ook deze kiezers eerder voor het voorstel van de vier landen dan dat van de Europese Commissie. Kiezers van (vooral rechtse) partijen die faliekant tegen het voorstel van de Commissie zijn, kunnen zich wel (in ruime meerderheid) vinden in het voorstel van Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden.

Tekst loopt door onder figuur.

Figuur 2: In welke mate staat u achter het voorstel van de vier landen? (Naar voorgenomen stemgedrag TK op dit moment)

Tevredenheid met EU licht toegenomen

Nog steeds is een groter deel van de Nederlanders ontevreden (43%) dan tevreden (37%) over wat de Europese Unie doet. In 2019 zagen we de tevredenheid al toenemen, nu – juni 2020 – neemt deze wederom iets toe: van 32 procent tevreden naar 37 procent. Kiezers van D66, GroenLinks, CDA en PvdA zijn overwegend tevreden, kiezers van FvD en PVV zijn in overgrote meerderheid ontevreden over de EU.

Of mensen tevreden of ontevreden zijn, hangt voor een belangrijk deel samen met de vraag of ze zelf het gevoel hebben te profiteren van de EU. Met de stelling “Mensen als ik profiteren ook van de Europese Unie” is 53 procent het eens, 19 procent niet, 22 procent antwoordt neutraal en 6 procent zegt het niet te weten.

Nog steeds geen steun voor een Nexit

Bij een referendum over de vraag of Nederland lid moet blijven van de Europese Unie, zou nu 61 procent te stemmen voor ‘in de EU blijven’. Dat is minder dan een jaar geleden, toen nog 72 procent voor blijven zou stemmen. Eén op vijf (20%) zou voor een Nexit stemmen. Alleen onder kiezers van FvD en PVV is er een ruime meerderheid voor een Nexit.

Verantwoording

In samenwerking met de Volkskrant voerde I&O Research dit landelijk representatief onderzoek uit onder 1.638 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Dit onderzoek vond plaats van donderdag 5 tot dinsdagochtend 9 juni 2020. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, opleiding, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 en zijn voor deze variabelen representatief voor de Nederlandse bevolking. Het grootste deel van de deelnemers is afkomstig uit het I&O Research Panel.

Bronvermelding

Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron (I&O Research) duidelijk wordt vermeld.

Het volledige rapport

Download hier het uitgebreide rapport als PDF.

Corona Continu Onderzoek

Hoe gaan Nederlanders om met de coronacrisis? Wilt u weten wat ze voelen, denken of doen? Voor een overzichtelijke investering vragen we het aan een representatieve steekproef. Aanmelden voor onze juli-peiling kan tot en met vrijdag 26 juni.

BWEBPR17

We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.


Neem contact op

afbeelding

Peter Kanne

Senior onderzoeksadviseur

Willen weten...
Herkent u zich daarin? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.