Jongeren pessimistischer dan in 2007
In opdracht van Vrij Nederland voerde I&O Research in december 2016 een onderzoek uit naar hoe jongeren denken over en staan in de Nederlandse samenleving en democratie. Grotendeels is dit een herhaling van een onderzoek uit 2007.
Iets meer dan de helft van de Nederlanders (53%) vindt dat Nederland zich in de verkeerde richting ontwikkelt. Jongeren (t/m 25 jaar) zijn per saldo minder pessimistisch dan ouderen: ‘slechts’ 44 procent vindt dat Nederland zich in de verkeerde richting ontwikkelt. In deze leeftijdsgroep weet 23 procent het niet. Als we de ‘weet niet’ uit 2016 weglaten voor de jongeren, zien we desalniettemin dat de stemming onder jongeren in tien jaar tijd is omgeslagen: van 57 procent in de goede richting in 2007 naar 57 procent in de verkeerde richting in 2016.
Helft jongeren bang voor oorlog
Ongeveer een derde van de Nederlanders is bang dat er tijdens zijn of haar leven oorlog uitbreekt in Nederland. Ruim de helft heeft deze angst niet. Vijftien procent is bang dat Nederland in een dictatuur verandert, maar driekwart denkt dat dit in hun leven niet zal gebeuren.
De angst voor oorlog en dictatuur wordt hoger, naarmate de persoon jonger wordt. Jongeren (van 25 jaar en jonger) zijn het meest bang: ongeveer de helft denkt dat er oorlog zal uitbreken en een vijfde dat er een dictatuur zal komen.
Vooral jongeren pleiten voor kennistoetsen voordat ze mogen stemmen
Ongeveer een kwart van de Nederlanders geeft aan dat zij de politiek regelmatig tot vaak te ingewikkeld vinden om te begrijpen. Dit aandeel is het hoogst onder jongeren (31%). Het begrip van de politiek is tussen 2007 en 2016 bovendien afgenomen onder de jongeren. In 2007 zei nog ‘slechts’ 19 procent de politiek regelmatig tot vaak te ingewikkeld vinden.
In totaal vindt ruim een kwart dat mensen getoetst moeten worden op hun kennis van de democratie en/of van wat er speelt in de samenleving, voordat zij mogen stemmen. Twee derde vindt dit niet nodig. Vooral personen van
25 jaar en jonger zijn voor de toetsen: 37 procent is voor een toets over kennis van de democratie en 41 procent is voor een toets van de kennis over wat er speelt in de samenleving.
Dit onderzoek is uitgevoerd door I&O Research in opdracht van Vrij Nederland. De vragenlijst kon ingevuld worden tussen vrijdag 16 december tot en met maandag 19 december 2016. In totaal hebben 2.850 Nederlanders van achttien jaar en ouder deelgenomen aan het onderzoek.
Klik hier voor de website van Vrij Nederland, De democratie van de toekomst.
Peter Kanne
Senior onderzoeksadviseur