Hoe kijken stakeholders naar IenW?
Stakeholders waarderen IenW overwegend positief
De stakeholders van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) oordelen overwegend positief over het ministerie. Als eerste spontane reactie geven de stakeholders IenW gemiddeld een 7,0. Ongeveer de helft van de stakeholders (53%) geeft een 6 of een 7. In vergelijking met andere stakeholderonderzoeken[1] zijn dit zeer acceptabele scores. Wel valt op dat het aandeel dat een 6 of 7 geeft met 53 procent relatief hoog is, het aantal uitschieters aan de boven- en onderkant is beperkt. Een derde waardeert IenW met een 8 of hoger en tien procent geeft een onvoldoende.
Prettig contact, samenwerking en deskundigheid dragen voor stakeholders bij aan waardering
Uit de toelichtingen op het rapportcijfer blijkt dat de stakeholders vooral tevreden zijn over het prettige contact en de samenwerking met medewerkers van het ministerie. Daarnaast vinden ze IenW professioneel en deskundig. Verder worden de toegankelijke open houding en de betrokkenheid van het ministerie gewaardeerd. De goede samenwerking komt in algemene zin als volgt terug in de toelichting die een stakeholder geeft:
“De contacten zijn steeds professioneel, kort op de bal, vriendelijk en zoekend naar een gezamenlijke oplossing.”
Winst te behalen op daadkracht, kennis van de praktijk en verkokering
Het belangrijkste punt van kritiek van de stakeholders is een gebrek aan daadkracht van het ministerie. De politieke context speelt hierbij een rol van betekenis. Zo zegt een stakeholder:
“Contacten zijn op zich goed, betrokken contactpersoon en korte lijntjes. Lastig is dat de snelheid van zaken voor elkaar krijgen vaak niet heel hoog is, mede door politieke onzekerheden.”
IenW stelt zich volgens de stakeholders te afhankelijk van de politiek op en laat zich te veel leiden door de (politieke) waan van de dag. Hoewel de professionaliteit en deskundigheid door het overgrote deel van de stakeholders gewaardeerd wordt, bestaat er ook een substantiële groep die juist vindt dat IenW te weinig inhoudelijke kennis heeft en te ver van de praktijk en de regio afstaat. Een ander (minder vaak genoemd) punt van kritiek is dat IenW een verkokerd ministerie is dat vraagstukken te veel eendimensionaal benadert.
Thema’s samenwerking en betrouwbaarheid spelen positieve rol in persoonlijke waardering
In het onderzoek is naast de algehele waardering gekeken naar een vijftal verdiepende thema’s: ambitie en visie, kennis, samenwerking, betrouwbaarheid en leiderschap. De thema’s samenwerking en betrouwbaarheid blijken een belangrijke bijdrage te leveren aan de persoonlijke waardering van stakeholders voor IenW. Van de vijf thema’s is men het meest positief over samenwerking, maar op het vlak van betrouwbaarheid (ook belangrijk voor de persoonlijke waardering), zijn nog verbetermogelijkheden. Zo vinden de stakeholders dat IenW wel open staat voor feedback, maar is het voor een derde onduidelijk wat er met de feedback gebeurt.
Aanknopingspunten
Alles overziend is er in de ogen van de stakeholders een aantal verbeterpunten die de algehele waardering voor IenW verder kunnen vergroten:
- Meer de regie nemen en daadkracht tonen: de stakeholders zijn overall tevreden over de intenties en ambitie van IenW, maar verwachten meer daadkracht. Concreet betekent dit: sneller tot besluiten komen en pro-actiever problemen aanpakken.
- De visie beter vertalen naar de praktijk: hoewel de stakeholders de visie van IenW over het algemeen helder vinden, missen ze een praktische vertaling. Het ministerie staat in de perceptie van sommige stakeholders te ver af van de praktijk en de regio.
- Kennis vergroten door meer gebruik te maken van de kennis die aanwezig is bij de stakeholders: in de open antwoorden van stakeholders komt veel terug dat de deskundigheid van IenW de afgelopen jaren achteruit is gegaan door onder meer personele wisselingen en – in hun ogen – een verschuiving van “beleidsinhoudelijke deskundigen naar procesmanagers”. Ze geven aan dat deze kennis regelmatig wel bij stakeholders buiten IenW aanwezig is en dat het ministerie hier meer en beter gebruik van zou kunnen maken.
Onderzoeksverantwoording
Op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft I&O Research een stakeholdersonderzoek opgezet. Een in februari en maart 2021 uitgevoerde kwalitatieve verkenning[2] onder 32 stakeholders van het ministerie vormde de basis voor de door I&O Research ontwikkelde vragenlijst. IenW heeft voor dit onderzoek intern bestaande contactgegevens van stakeholders verzameld. Dit leverde een effectief netto bestand op met 2.683 stakeholders, verdeeld over verschillende organisatietypen (belangenorganisaties, bedrijven, overheid, kennis), inhoudelijke domeinen (luchtvaart, maritiem, milieu, mobiliteit, water en bodem) en functie (bestuurder, directeur/leidinggevende en niet-leidinggevenden). Tussen 18 januari en 7 februari 2022 deden 521 stakeholders mee aan het onderzoek, een respons van 21 procent. De responssamenstelling naar domein en organisatietype is in lijn met de bruto steekproef.
Volledige rapport
Klik hier voor het volledige rapport.
Zie ook: Hoe kijken stakeholders naar IenW? | Rapport | Rijksoverheid.nl
[1] Zie bijvoorbeeld https://kennisopenbaarbestuur.nl/media/250505/ABZKKTO15_rapport.pdf of “Oordeel Burgers en Ondernemers over Overheidsdienstverlening 2020” (Dr. Willem Pieterson en Kantar) https://open.overheid.nl/repository/ronl-8160fcb6-b896-4d32-bb7c-a7e6bf7cc089/1/pdf/eindrapport-onderzoek-overheidsdienstverlening-2020.pdf
[2] Stakeholders van IenW aan het woord; Ferro Explore (2021).
Melle Conradie
Senior onderzoeker
Peter Kanne
Senior onderzoeksadviseur