Helft advocaten maakte afgelopen jaar agressie mee

De afgelopen jaren is gebleken dat advocaten bij de uitoefening van hun beroep zeer grote risico’s kunnen lopen. Samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid werkt de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) aan het vergroten van de veiligheid en weerbaarheid van de advocatuur en aan het vergroten van de bewustwording ten aanzien van mogelijke risico’s. Onderdeel hiervan is een periodiek onderzoek onder de beroepsgroep, dat uitgevoerd wordt door I&O Research. Uit dit onderzoek blijkt dat de helft van de advocaten (50%) in de afgelopen twaalf maanden ten minste één keer een geval van agressie meemaakte. Vier op de tien overkwam dit zelfs meerdere keren. De meest voorkomende vorm van agressie was verbale agressie (41%), gevolgd door intimidatie (34%), bedreiging (18%) en fysieke agressie (4%).
Risico’s in bepaalde rechtsgebieden groter
Hoewel agressie tegen advocaten in alle rechtsgebieden voorkomt, is de kans om daarmee te maken te krijgen het grootst voor advocaten die werken in het insolventierecht, strafrecht, letselschaderecht en personen- en familierecht. Verder komt het bij de kleinere kantoren meer voor dan bij grote kantoren.
Agressie komt vaak van eigen cliënt
In de helft van de gevallen (50%) komt de agressie van de (voormalige of huidige) cliënt van de advocaat. Dit is met name in de vorm van verbale agressie. In een derde (33%) van de incidenten komt de agressie vanuit de wederpartij. In deze gevallen gaat het vaker om een vorm van bedreiging.
Vooral impact van bedreigingen is groot
Van de advocaten die een incident hebben meegemaakt, ervoer ruim een derde (37%) dit incident als ernstig. Bij bedreiging ligt dit aandeel met 63 procent nog een stuk hoger. Zeven op de tien advocaten die een incident hebben meegemaakt, ervaren hier nadelige gevolgen van. Het meest genoemd is een afname van het werkplezier (49%). Ook overweegt een op de vijf advocaten (21%) te stoppen met het uitoefenen van hun beroep als gevolg van de ervaringen met agressie.
Advocaten bespreken incident wel, maar doen meestal geen aangifte
Het grootste deel van de advocaten die een incident hebben meegemaakt, heeft dit ook besproken met bijvoorbeeld collega’s of kantoorgenoten (86%). In niet meer dan vijf procent van de incidenten wordt aangifte gedaan. De belangrijkste redenen om incidenten niet te bespreken of geen aangifte te doen, is dat ze het incident hier niet ernstig genoeg voor vinden, of het idee dat dit nu eenmaal bij de functie hoort.
Ondersteuningsmogelijkheden bij een deel van de advocaten nog onbekend
De NOvA biedt op dit moment verschillende voorzieningen gericht op het vergroten van de weerbaarheid van advocaten. Bijna de helft van de advocaten (47%) is bekend met de weerbaarheidstrainingen en meer dan drie op de tien zijn bekend met de veiligheidsscan en het noodnummer (resp. 35% en 31%). De noodknop, een voorziening die eind 2021 is geïntroduceerd, is het minst bekend bij advocaten (17%). Het deel van de advocaten dat ook daadwerkelijk gebruik maakt van deze voorzieningen ligt een stuk lager.
Het rapport
Lees hier het hele rapport.
Uitvoering van het onderzoek
De doelgroep van dit onderzoek bestaat uit advocaten, werkzaam in Nederland. Het gaat om advocaten in alle rechtsgebieden. Het onderzoek is in mei 2022 uitgevoerd. Alle circa 18.000 advocaten zijn door de Nederlandse orde van advocaten benaderd om deel te nemen aan een enquête. Er hebben 1.099 advocaten aan de enquête meegedaan. Op de respons is een weging toegepast op leeftijd, geslacht, kantoorgrootte en arrondissement. Hierdoor is de groep advocaten die heeft meegedaan aan het onderzoek, op die kenmerken representatief voor alle advocaten in Nederland

Jaap Bouwmeester
Senior onderzoeksadviseur