Geert Wilders en Henri Bontenbal beste politici van 2024

Klik hier voor het volledige rapport.

Geert Wilders wordt (met 15%) het vaakst gekozen bij de vraag “wie vond u de beste politicus van 2024?” Henri Bontenbal door 13 procent. Dit verschil is niet significant. Op twee andere vragen scoort Wilders het best (begrijpt gewone mensen, beste visie voor het land). Op vragen 5 en 6 komt Bontenbal er het best uit de bus (waarderingscijfer 6,3, Wilders 4,4; niet genoemd als ‘minst goede politicus’, Wilders door 11%). Op basis hiervan is geen keuze te maken voor één beste politicus. Zowel Geert Wilders als Henri Bontenbal zijn ‘politicus van 2024’.

Tabel 1: De zes best gewaardeerde politici in zes vragen

Bron: Ipsos I&O (december 2024)

Geert Wilders: “zegt waar het op staat” en “stopt de asielinstroom”

Geert Wilders wordt dus door 15 procent gekozen als ‘beste politicus van 2024’. Zes op tien (61%) PVV-kiezers wijzen hem aan als ‘beste’, verder kiezen weinig niet-PVV-kiezers hem. Wilders is volgens deze kiezers degene die het best begrijpt wat er leeft onder gewone mensen (16%) en de politicus met de beste visie op de ontwikkeling van Nederland (13%). Zijn waarderingscijfer (op een schaal van 1 tot 10) is – met een 4,4 – relatief laag. Dit komt doordat Wilders weliswaar vaak een 8, 9 of 10 scoort (21%), maar hij veel meer onvoldoendes scoort (57%).

Degenen die hem kiezen als ‘beste politicus’ doen dat vanwege (in hun eigen woorden) zijn standvastigheid, eerlijkheid en slimheid. Dat hij durft te zeggen wat anderen denken en niet bang is de confrontatie aan te gaan, zien ze als zijn kracht. Het feit dat hij de PVV de grootste heeft gemaakt, wat hij in de meest recente Ipsos I&O-zetelpeiling (met 37 zetels) nog steeds is, geeft hem eveneens autoriteit. Het “stoppen van de asielzoekers stroom” speelt hierbij een belangrijke rol. 

Geert Wilders is het meest populair onder jonge mannen en bij Nederlanders met een middelbare opleiding. Wilders doet het iets beter op het platteland dan in de stedelijke gebieden.

Geert Wilders is niet alleen de beste politicus, op de vraag wie de minst goede politicus is scoort hij ook hoog: met 11 procent neemt hij daar een vierde plaats in (na Baudet, Faber en Timmermans). Bij hen roept hij gepolariseerde reacties op en dat is ook wat men hem verwijt: polariseren. Andere termen die vaak vallen: haat zaaien, populist, geen verbinder, onmenselijk. Wat zijn fans als zijn kracht beschouwen (dat hij durft te zeggen wat anderen denken en de confrontatie aangaat), ervaren zijn tegenstanders juist als iets contra-productiefs. Veel van deze kiezers verbazen zich erover dat hij steeds (ook) de ministers uit ‘zijn eigen kabinet’ aanvalt.

Henri Bontenbal: “respectvol, fatsoenlijk, verbinder, constructief”

Henri Bontenbal wordt door 13 procent van alle kiezers aangewezen als ‘beste politicus’. Hij krijgt niet alleen voorkeursstemmen van CDA-kiezers (55%), maar ook van D66-, VVD- (beide rond de 20%), CU- (18%), SP- (14%), GL-PvdA- (12%) en SGP-kiezers (12%). Bontenbal krijgt, met een waarderingscijfer van 6,3, het hoogste gemiddelde cijfer (Wilders: 4,4). Ruim een vierde (28%) vindt hem ‘goed’ (8, 9 of 10), maar dit hoge gemiddelde cijfer wordt vooral veroorzaakt door het lage aandeel onvoldoendes: Bontenbal 25 procent; Wilders 57 procent.

Bontenbal wordt om heel andere kenmerken gewaardeerd dan Wilders. Degenen die hem de beste politicus vinden noemen hem betrouwbaar, respectvol en fatsoenlijk. Een CDA-kiezer zegt over hem: “Blijkt toch de verbinder te zijn in een moeilijk te besturen coalitie” (waar hij niet in zit). Zijn constructieve opstelling en taalgebruik worden geprezen door zowel zijn eigen kiezers als kiezers van andere partijen.

Op de vraag naar ‘de minst goede politicus’ wordt Bontenbal zo goed als niet genoemd (0,2%).

Mannen kiezen vaker dan vrouwen voor zowel Wilders (19%) als Bontenbal (16%), vrouwen kiezen iets vaker voor Van der Plas (6%) of ‘geen van deze (29%).

Bontenbal wordt vooral door kiezers van 50 jaar en ouder gekozen als beste politicus en hij doet het goed bij lager én hoger opgeleiden, en iets beter onder de hogere dan de lagere inkomens. Bontenbal is – net als Wilders – iets populairder in de plattelands- dan de stedelijke gebieden.

De prestatie van Henri Bontenbal is bijzonder te noemen. Hij is leider van een – in de Tweede Kamer – kleine partij (met 5 zetels) en het CDA staat in de Ipsos I&O zetelpeiling op 14 zetels, goed voor 9 procent van de kiezers. Geert Wilders is de leider van de grootste partij van Nederland, zowel in de Kamer als in onze peiling met 37 zetels (23% van de kiezers zou nu op de PVV stemmen). Bontenbal weet dus kiezers van links tot rechts aan te spreken, waarbij Wilders het vooral moet hebben van zijn eigen achterban.  

Overige gewaardeerde politici: Jetten, Yesilgöz, Schoof en Timmermans

Op ruime afstand van Wilders en Bontenbal vinden we Rob Jetten, Dilan Yesilgöz, Dick Schoof en Frans Timmermans; door respectievelijk 6 en 5 procent gekozen als beste politicus van 2024.

Opvallend is dat politiek leiders die de afgelopen vijf jaar nog hoge ogen gooiden (Thierry Baudet, Caroline van der Plas, Pieter Omtzigt), nu op zijn best op de zevende plaats eindigen (Van der Plas) dan wel hoog eindigen op de lijst met minst goede politici (Baudet, Omtzigt).

Frans Timmermans krijgt meer stemmen als ‘minst goede politicus’ (13%) dan als beste politicus (5%).

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 6 tot maandagochtend 9 december 2024 in opdracht van WNL (Goedemorgen Nederland).

In totaal werkten 2.279 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. De steekproef is grotendeels getrokken in het I&O Research Panel. Een deel (n = 200) deed mee via PanelClix. Dit zijn voornamelijk jongeren, lager opgeleiden en respondenten met een niet-westerse achtergrond.

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van 50 procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 2,2 procent.